Goji Berry nedir?
Son yirmi yıl içinde, goji meyveleri dünya genelinde popülerlik kazanmış ve sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlayan çeşitli biyoaktif bileşenleri sayesinde fonksiyonel gıda olarak yaygın şekilde tüketilmektedir. Ayrıca, potansiyel endüstriyel kullanımlara sahip fonksiyonel bileşenlerin bir kaynağı olarak araştırmaları hızla artmaktadır.
Dünya çapında giderek daha fazla insan, hem gıda takviyesi hem de şifalı otlar olarak bu meyvelere giderek daha fazla ilgi duyuyor.
Bu büyük ilgi, Asya pazarlarından dünyanın dört bir yanındaki gıda mağazalarına büyük goji meyveleri sevkiyatı yapılmasına neden oldu. Beslenme açısından goji meyveleri, diyet lifi, C vitamini ve potasyum, bakır, manganez, demir ile çinko gibi çeşitli minerallerin önemli bir kaynağıdır. Ayrıca Lycium barbarum meyvelerinden elde edilen mikro elementlerin yüksek biyoerişilebilirliğe sahip olduğu bildirilmektedir. Goji meyvelerinde başlıca yağ asidi linoleik asit olup, bunu oleik, palmitik ve stearik asitler izlemektedir; bu yağ asitleri toplam yağ asidi içeriğinin yaklaşık %95’ini oluşturmaktadır. Amino asit profiline bakıldığında, en bol bulunan amino asitler prolin ve serin iken, esansiyel amino asitler toplam serbest amino asitlerin yaklaşık %30’unu oluşturmaktadır. Bu günlerde goji meyvelerini çevrimiçi sipariş edebilir veya yerel sağlık gıda mağazalarından satın alabilirsiniz.
Goji meyvelerinin artan popülaritesi ve besinsel faydalarının ardından, tıp bilimi topluluğu o zamandan beri onları incelemeye büyük ilgi gösterdi. Bilimsel adı Lycium barbarum ile bilinen bilim adamları, bu meyvelerin sağlık yararları hakkındaki bazı iddiaları destekleyen ampirik kanıtlar oluşturmaya başladılar.
Birçok goji berry, goji berry beslenmesinin sağlığa faydalarını tanımlamak için süper gıda kelimesini kullanır. Tıp bilimi topluluğu, meyvelerin içindeki kimyasal bileşikleri ve bunların insan vücudunu ve zihnini nasıl etkilediğini ortaya çıkararak bu terimi büyük ölçüde destekledi. Meyvede bulunan zeaksantin, beta-karoten ve polisakaritler gibi fitokimyasallar önemli bileşenleridir.
Goji berry meyvelerinin ve bitki kısımlarının ekstraktlarının tüketiminin olumlu etkilerini destekleyen birçok bilimsel araştırma mevcuttur. Potansiyel sağlık yararları arasında oksidatif hasara karşı koruma, antidiyabetik, immün düzenleyici, görme koruyucu, hepatoprotektif ve kanser, diyabet, kardiyovasküler hastalık, alzheimer hastalığı, katarakt ve yaşa bağlı hastalıklar gibi kronik hastalıkların gelişiminde risk azaltımıyla ilişkili prebiyotik aktiviteler yer almaktadır.Yu, Wu ve Niu’nun (2009) gösterdiği gibi, LBP özütü plazma lipitleri ve yaşlılarda kardiyovasküler hastalık riski üzerinde olumlu etkiler göstermiştir. Ayrıca, 12 aylık goji berry takviyesinin retina koruyucu etkileri retinitis pigmentosa hastalarında kanıtlanmıştır. Sağlığı geliştirici özellikler gösteren biyoaktif goji berry’lerin bireysel bileşenlerinin taranması daha fazla araştırma gerektirmektedir. Goji berry’lerden elde edilen bu faydalı biyoaktif fitokimyasalların ileri teknolojiler kullanılarak gıda sistemlerine eklenmesinin etkilerini incelemek için kapsamlı araştırma gerekmektedir. Goji berry özütlerinin gıda ekosistemindeki etkinliğini değerlendirmek ve yeni zenginleştirilmiş gıdaların tasarımında işlevsel bir ajan olarak rolünü ortaya koymak için de araştırmalar yapılmaktadır (Skenderidis, Leontopoulos, & Lampakis, 2022).
Kaynak:
Skenderidis P, Leontopoulos S, Lampakis D. Goji berry: Health-promoting features. Nutraceuticals. 2022;2(1):32-48. doi:10.3390/nutraceuticals2010003
Matos LC, Machado JP, Monteiro FJ, Greten HJ. Understanding Traditional Chinese Medicine therapeutics: An overview of the basics and clinical applications. Healthcare. 2021;9(3):257. doi:10.3390/healthcare9030257
